Khi Vũ Cao Đàm vẽ bức tranh lụa tuyệt đẹp này vào khoảng năm 1939, ông đã sống ở Paris từ năm 1931. Bức tranh Vũ Cao Đàm lấy những gì tốt nhất của thế giới để làm đẹp nó, cô đọng cách tiếp cận nghệ thuật bằng niềm đam mê vượt xa người họa sĩ và phản ánh sự thay đổi trong phong cách cũng như tư duy mới của ông.
Phong cảnh “tự do hơn” ở hậu cảnh được xây dựng trên nền xanh lá cây tinh tế. Tự do đích thực mang tính phổ quát, đó là lý do tại sao người họa sĩ dựng lên một khung cảnh không định vị này. Không có những cây cau đẹp, những cây chuối lá to vàng óng, những ổ bánh đường miền Trung. Không có cánh đồng lúa, rừng rậm hay các yếu tố kiến trúc hay đồ nội thất tiêu biểu của riêng một đất nước nào. Khung cảnh giúp người xem có thể quy cho nhiều nơi trên thế giới: châu Âu, châu Á hay bất kì nơi nào trên thế giới.
Trong tranh, một lần nữa một sắc thái tinh tế của màu xanh thuật lại khía cạnh hỗn loạn. Vượt ra ngoài đường chân trời rất cao (theo phong cách châu Á) là tính phổ quát của bầu trời. Đây cũng là sự “hòa hợp” màu sắc đặc biệt thành công về bối cảnh dành cho người phụ nữ trẻ.
Bức tranh lụa Chân dung thiếu nữ trong vườn của họa sĩ Vũ Cao Đàm.
Với khăn xếp, áo dài, khăn choàng của những năm 1930 ở Việt Nam, không phải ngẫu nhiên mà Vũ Cao Đàm đặt tiêu đề cho tác phẩm của mình bằng một trong những nét rất nữ tính và đậm chất Á đông. Ánh mắt quyến rũ, xa cách, tư thế kiêu kỳ, dáng người nghiêng và cử chỉ thanh tú tạo nên khoảng cách với tất cả.
Vũ Cao Đàm không chỉ là một họa sĩ vĩ đại, ông còn là nhà điêu khắc vĩ đại nhất Việt Nam. Ở đây, ông “điêu khắc” cử chỉ của người phụ nữ có chiếc cổ cao và duyên dáng này: nàng chỉnh lại chiếc khăn choàng của mình bằng một bàn tay thanh lịch, ngoái đầu nhìn lần cuối và quay lưng đi để đối mặt với thế giới. Khăn xếp màu trắng tương phản mạnh mẽ với mực đen của tóc, áo dài xanh, vải tuyn trong suốt với tông màu tinh tế và sắc thái đồng nhất xuyên suốt trong các tác phẩm của ông. Thông qua bức tranh lụa, họa sĩ khẳng định rằng chỉ có một quê hương duy nhất: nghệ thuật. Vào năm 1939 này, Vũ Cao Đàm chắc chắn về sự lựa chọn của mình.
Nguồn: Vu Cao Dam, circa 1939, « La jeune fille au turban blanc » ou la certitude du choix | jeanfrancoishubert
Biên dịch: Kim Ngân
Biên tập: Thu Huyền