Các tác phẩm từ “Spider-man” của Sam Rami (2002), “Batman Begins” của Christopher Nolan (2005) đến “Iron Man” của Jon Favreau (2008) đã thu về hàng triệu USD từ những người hâm mộ mong mỏi những diễn biến gay cấn và khóa đoán về kết cục của các siêu anh hùng. Cũng tiếp cận với những điều gay cấn và nhân vật huyền bí như vậy nhưng với chiều sâu sâu sắc hơn (mặc dù với một tương lai không xác định và ngân sách ít ỏi) là những điều nghi vấn về con người thuở sơ khai trong tác phẩm sắp đặt đa phương tiện tuyệt vời của David John Attyah. Chúng là những phản ánh về bảo tàng lịch sử tự nhiên và các hiện vật huyền ảo được khai quật từ đó. Trong thế giới sắp đặt, họa sĩ tìm lời giải cho lăng kính dị- thường- bình thường- sự thật- dối trá thời tiền sử. Những tác phẩm sắp đặt, tác phẩm trên giấy và dệt bằng tay,…trong triển lãm tranh sắp tới của họa sĩ là lời giải đáp cho những điều này.
David John Attyah, Xương đỏ, 2021. Cây gai dầu thắt nút, xương động vật, sáp bông, 8 x 4 x 1,5 inch. Hình ảnh do nghệ sĩ cung cấp.
Bộ tác phẩm “Three Queens with Single Foot” và Double Twins with Single Heart (2022) đã chứng minh một cách khéo léo rằng Attyah chấp nhận những gì mà nhiều họa sĩ đã từ bỏ để tìm đến phong cách nghệ thuật hiện đại hơn. Đó là hình người được diễn giải theo lối thể hiện cụ thể. Giống với những bậc thầy về tượng hình như Charles White, Philip Pearlstein, Paul Cadmus, David Alfaro Siqueiros và Egon Schiele, các đường nét trên bức vẽ của họa sĩ phản ánh sự tự tin không hề nao núng trước sự tương phản mạnh mẽ giữa hai màu sáng tối (chiaroscuro). Sự e ngại trong ánh mắt, nét mặt buồn bã dữ dội và không gian cá nhân bị thu hẹp cho thấy một mối liên hệ cộng sinh. Những hình vẽ nhân vật nam giới này gần như dính liền với nhau, với một nhân vật vươn tới trái tim lơ lửng rách rưới, gợi ý về một thế giới thù địch, nơi giá trị vật chất vượt trên giá trị con người.
Bên cạnh đó, “Rock Paiting” (2021) là một tác phẩm tạo tác Jurassic Rorschach giả có kết cấu đa dạng, được kết hợp bằng keo ẩn, ván ép, đá thạch cao, các bức vẽ bằng giấy và sáp, và mang tính thuyết phục cao. Tác phẩm này chính xác là thứ mà các viện bảo tàng tồn tại để thu thập, bảo tồn, củng cố và duy trì vốn hiểu biết khoa học thường thức về giá trị, nền văn minh và sự thuần khiết thẩm mỹ cho xã hội. Với tác phẩm này, Attyah muốn công kích khái niệm sức mạnh biểu tượng được tìm thấy trong vật chất khoáng.
Wunderkammer của nghệ sĩ là một căn phòng riêng biệt, nơi các bức tường được thay đổi hình dạng để tạo hồn cho các tác phẩm vô tri. Ví dụ, “Skull Cabinet” (2021) được sáng tác từ đèn trang trí bằng sáp, tóc, xương, đũa phép bằng gỗ và vàng lá, răng bằng sứ tráng men, thạch cao, dầu và chân. Tác phẩm mang tính nhân chủng học về văn hóa, khai quật và bảo tồn và ngầm đặt câu hỏi xã hội sẽ như thế nào nếu nhận ra rằng sự kỳ lạ vẫn luôn tồn tại, rằng trải nghiệm của con người không chỉ là một UFO được phát hiện gần đây để bị hiểu lầm, sợ hãi, rập khuôn và bị phán xét? Không gian của Attyah thực sự được tái hiện lại. Trạng tháo tò mò còn được gợi lên thông qua “Wall curio featuring various codpieces and hearth doilies” (2021). Tám món đồ ren được xếp chồng lên nhau và được chiếu sáng trong lò sưởi có khung màu trắng gợi lên hình ảnh một chàng trai lãng mạn dịu dàng, riêng tư nhưng không chút nao núng. Cuối cùng, kết lại buổi triển lãm là tác phẩm “The Museum of Selective Homo Amnesia”. Đó là tiếng nói sau cùng cho buổi triển làm này. Nó không chỉ đơn giản là thách thức các giả định về lịch sử và văn hóa, mà còn là yêu cầu về xã hội cần thay đổi, cần thanh lọc.
Biên dịch: Minh Hậu
Biên tập: Nguyễn Hiếu
https://artillerymag.com/david-john-attyah/