Triển lãm tranh “Tiếng vọng bản ngã” của tác giả Nguyễn Sơn diễn ra từ ngày 02 tháng 12 đến ngày 18 tháng 12 năm 2022 tại Bảo Tàng Mỹ thuật Việt Nam 66 Nguyễn Thái Học Hà Nội. Triển lãm "Tiếng vọng/ Bản ngã" là những tác phẩm nghệ thuật mới của nghệ sĩ Nguyễn Sơn được tuyển chọn bởi hoạ sĩ Vũ Hồng Nguyên. Đây là chuỗi tác phẩm lớn của Nguyễn Sơn sau 4 năm làm việc. “Tiếng Vọng”, “Bản Ngã”, “Ta ở đây!” là ba phần trong loạt tác phẩm nghệ thuật lần này với 21 tranh giấy, 18 tranh chất liệu tổng hợp, 1 tranh sơn dầu, 5 tác phẩm nghệ thuật vật thể, 2 sắp đặt kết hợp 2 video art (3D mapping), 1 trình chiếu video art phái sinh từ hội giá vẽ.
Nguyễn Sơn, nghệ sĩ thị giác sinh năm 1974 ở Hà Nội, sống và làm việc tại TP Hồ Chí Minh. Ông có nhiều cuộc triển lãm trong nước và quốc tế, đoạt các giải thưởng nghệ thuật tạo hình khu vực Asean từ khi còn là sinh viên mỹ thuật những năm 2000 – giải Nokia Art Future Asean Pacific và giải Philip Morris. Bộ sưu tập này được ông xây dựng trên nền tảng cảm hứng tôn giáo Công giáo của mình bằng ngôn ngữ tạo hình Biểu hiện Trừu tượng kết hợp Nghệ thuật Ý niệm. Mỹ cảm nghệ thuật sơn mài truyền thống vốn là chuyên khoa tốt nghiệp được Sơn thể hiện bằng chất liệu tổng hợp. Ông tạo ra thế giới tinh thần của mình là cầu nối từ nội tâm tới Đức tin để trả lời câu hỏi: Ta là ai? Ta từ đâu đến cuộc đời này? Ta sẽ đi về đâu? Sống trong đại dịch Covid toàn cầu, Sơn cầu nguyện và sáng tạo, sáng tạo trong cầu nguyện.
“Tiếng Vọng”: Là những tranh chất liệu acrylic trên Chia sar (loại giấy thủ công của Lào), giấy Archer, giấy tự làm bởi tác giả. Loạt tranh này có nhiều kích thước.
Hình tượng chính của “Tiếng Vọng” là những ngôi thánh đường ẩn hiện trong không gian ý niệm. Không gian này có lúc như lửa cháy, có lúc như bão tố hoặc tan rã. Nhưng dù ở trong không gian nào thánh đường vẫn lấp lánh. Đây là hình ảnh ẩn dụ cho Đức tin, nguồn năng lượng nội tại của tác giả. “Tiếng Vọng” là lời nhắc nhớ từ quá khứ vọng đến hiện tại, là điều kiện cần để chúng ta đặt câu hỏi: Ta là ai?
Sơn đã thay đổi bề mặt của chất liệu giấy nhẹ và xốp trở thành những tấm kim loại thô nặng. Trong không gian phong hoá bởi thời tiết, các lớp bột đồng, bột sắt hoen rỉ tự nhiên. Đây là một quá trình vẽ nhưng không phải bởi Sơn mà là do kẻ vô hình: Thời Gian. Khi đã đạt độ cảm thị giác mong muốn, Sơn cầm giữ điểm rơi của bức tranh bằng kỹ thuật phủ màng và thêm vào những điểm định vị cái nhìn. Độ loé sáng của những kim loại quý: Vàng, bạc, hay độ phản sáng nhưng trong suốt của hạt pha lê biểu đạt niềm hy vọng của nội giới và cũng là những gì Đấng Tạo Hoá đáp lại lời cầu nguyện của Con Người.
“Bản Ngã” và “Ta ở đây!”: Là những tranh chất liệu tổng hợp và các tác phẩm vật thể được làm từ những đồ gỗ chạm khắc hoạ tiết trang trí trong nhà thờ đã hư hỏng, cũ nát. Những vật thể này là kỷ niệm từ người bạn thân gửi tặng Sơn từ nhiều năm trước. Nguyễn Sơn tái thiết lập, cho chúng một hình dạng mới, như một cuộc tu sửa để chuyển hoá bản thân. Ở các tác phẩm sắp đặt, ngôn ngữ kỹ thuật số là hoạt hình 3D được trình chiếu chồng lớp lên vật thể. Đây là nét đặc trưng của ngôn ngữ nghệ thuật thời đại. Việc kết hợp công nghệ với các tác phẩm hội hoạ, khối vật thể tạo ra một đời sống khác cho tác phẩm. Sự giao thoa giữa các tầng ứng dụng để thể hiện nghệ thuật của Sơn, cũng là đặc điểm chính đời sống tinh thần của xã hội đương đại. Ở hội hoạ giá vẽ, nghệ thuật của Sơn có một bước tiến xa với thời kỳ trước. Độ bóng của epoxy resin bao phủ cục bộ trên mặt tranh hoàn chỉnh tạo thành hai kênh thị giác. Sản phẩm in (tranh ảnh kỹ thuật số, tạp chí nghệ thuật cũ) là các chi tiết Sơn “chiết xuất” từ quá khứ trong thời đại của ông. Đó là Tiếng Vọng trong Bản Ngã và cũng là Bản Ngã trong Tiếng Vọng.
“Vẽ epoxy gần với vẽ nước, đạt được tập trung trong sự miên man, đạt được tính thư nhàn hay đùa chơi với nước thủa nhỏ. Epoxy khác nước: tự thân nó không tan biến, giống như kỷ niệm. Kỷ niệm là thứ rất lạ nó sinh ra ở quá khứ và tái sinh ở hiện tại.” – Nguyễn Sơn
Sơn bộc lộ mạnh mẽ những nét khởi từ nội tâm trong không gian hội hoạ phương Đông. Phong cảnh thiên nhiên trở thành trừu tượng. Hình dạng vật thể trở thành nét biểu hiện trạng thái suy niệm. Lý tính và vô thức, cái giữ lại và cái lược bỏ hay sự sống và cái chết được Sơn trình bày song hành trên mặt tranh. Sơn chú tâm nghiên cứu các sự kiện ghi chép trong Kinh Thánh và suy niệm để vẽ. Điều quan trọng nhất: Sơn đang bộc lộ quá trình tìm kiếm sự Thật trong sáng tạo của mình.
“Ta ở đây!” Như lời kết cho giai đoạn nghệ thuật này của Sơn khi ông nhận ra sau mọi thăng trầm Nhân Tính vẫn tồn tại, Chúa vẫn hiện diện trong Con Người.
“Mọi cuộc đối thoại với Thiên Chúa là bất khả nếu như trong Tôi không có Người!” – Nguyễn Sơn
Giám tuyển Vũ Hồng Nguyên là hoạ sĩ sáng tác tranh trừu tượng trên chất liệu sơn mài, sơn dầu, acrylic. Ông là nhà đồng sáng lập Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại Flamingo, tiền thân là dự án Art in the Forest (AIF); đồng sáng lập dự án Sóng Mây Contemporary Art Museum. Ông làm giám tuyển cho nhiều triển lãm cá nhân trong khuôn khổ của dự án, những triển lãm đã thành công và được đánh giá cao về mặt chuyên môn tác phẩm đến tổ chức trưng bày không gian.
Sóng Mây Contemporary Art Museum (SMCAM) là dự án được đồng sáng lập bởi hoạ sĩ Vũ Hồng Nguyên. Từ năm 2017 dự án đồng hành cùng nhiều nghệ sĩ đương đại Việt Nam. Hiện bộ sưu tập của SMCAM đã có những chuỗi tác phẩm của nhiều tác giả.
Thông tin từ Sóng Mây Contemporary Art Museum:
Biên tập: Thu Huyền
Nguồn: https://hanoigrapevine.com/vi/2022/11/exhibition-echo-ego/