Triệu Khắc Tiến là một họa sỹ đã theo đuổi chất liệu sơn mài hơn 20 năm. Ông là tiến sỹ về thực hành mỹ thuật chuyên ngành sơn mài duy nhất tại Việt Nam. Triệu Khắc Tiến theo học tại trường đại học mỹ thuật tốt nhất Nhật Bản - Tokyo Geidai, với một mục tiêu quan trọng là học hỏi cách thức để chuẩn hóa kỹ thuật – mang đến độ bền và mở rộng biên độ chất liệu sơn mài tại Việt Nam – cho những khám phá vô biên trên chất liệu sơn mài. Hiện nay ông vừa nghiên cứu, vừa thực hành nghệ thuật, không ngừng sáng tác, tìm ra những cách tiếp cận sơn mài mới, và phổ biến kiến thức này đến các học trò của mình tại trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam.

Triển lãm “Nghệ thuật thì dài, thời gian thì chóng qua” giới thiệu chùm tác phẩm của Triệu Khắc Tiến trong những năm gần đây. Chúng ta có thể thấy nhiều khía cạnh khám phá khác nhau trên sơn mài qua những bộ tranh của ông.

Với các bức tranh “Âm thanh của sự tĩnh lặng” và “Giao mùa”, ông Tiến đang tìm hướng mở cho một phong cách trừu tượng trên sơn mài, thay vì giai đoạn trước đó phụ thuộc vào các manh mối của hiện thực. Cách tiếp cận này cho phép người họa sỹ được tự do hơn trong sáng tác, tối ưu được các thế mạnh của chất liệu sơn ta và đem đến người xem những góc nhìn cởi mở. Bức tranh “Đêm cổ tích” lại có ấn tượng siêu thực, trong khi vẫn thể hiện được độ sâu và lộng lẫy của các chất liệu cổ truyền sơn mài là son, vàng và then. Trước đây, chúng ta thường nhìn thấy các bức tranh sơn mài với các gam nóng, trầm và sâu thẳm. Hiện nay, trong những bức tranh như của họa sỹ Triệu Khắc Tiến và Vũ Văn Tịch, họ có thể cho phép sắc màu giữ được độ tươi tắn hay thâm trầm là tùy chủ ý.  

“Hoan vũ” với những dòng người đang nhảy múa, tạo ra một nhịp điệu rất tự do và một ấn tượng mới mẻ trên sơn mài. Bí ẩn phía sau “Hoan vũ” là kết quả của một sự tiếp cận phi hình ngay từ đầu. Triệu Khắc Tiến có thể vẽ trực họa trên sơn mài và để chất liệu tự dẫn dắt. Rất khó để thực hiện điều này, nếu không phải là khi tư duy tạo hình và kinh nghiệm với nghề đủ dày. Bức tranh được ứng dụng các kỹ thuật truyền thống như sơn son thếp vàng, đắp dày, nhỏ dầu, loang dầu và các kỹ thuật mới như kỹ thuật bạc mịn, tạo nhiều lớp siêu mỏng, mài thủng tự do, kết hợp giữa màu trong màu đục, để đạt được kết quả về tạo chất trên sơn mài. Nhịp điệu tự do cho ấn tượng về một dòng chảy cuộc sống đang tuôn trào, vui sướng, không gian nhẹ nhõm, thoát xa khỏi những gò bó của sơn mài truyền thống.

“Cõi mơ” và “Thanh Xuân” cũng mang tiếp cận như “Hoan vũ”, đồng thời tạo ra một hiệu ứng thị giác của việc chuyển đổi sự tập trung, khi người xem thay đổi góc nhìn vào những mảng đặc hoặc mảng rỗng nhiều chi tiết của bức tranh. Ông Tiến sử dụng các kỹ thuật vàng chôn khiến cho bức tranh phản sáng một cách nhẹ nhàng, và mỗi lớp sơn ẩn giấu vàng lại mang một hiệu quả ánh sáng khác nhau. Tranh Triệu Khắc Tiến được sáng tác trên các tấm vóc siêu nhẹ lại là một đặc điểm nữa cải tiến so với sơn mài truyền thống. Mỗi bức tranh trong triển lãm đều mang những câu chuyện riêng, những khám phá mới, mà trong khuôn khổ của bài viết này, tôi không sao kể xiết được.

Triệu Khắc Tiến bên cạnh việc là một họa sỹ không ngừng theo đuổi sáng tạo, còn đóng vai trò quan trọng trong dòng chảy của những họa sỹ đương đại đang nghiên cứu và sáng tác trên chất liệu sơn mài. Xuất hiện trong triển lãm “Nghệ thuật thì dài, thời gian thì chóng qua”, hy vọng những tác phẩm và tất cả sự kỳ công, tâm huyết qua nhiều năm tháng này sẽ mang đến những giây phút cống hiến dành cho bạn yêu nghệ thuật. 

-

Painter Triệu Khắc Tiến has been devoted over 20 years to research and practice lacquer. He holds a Global Art Practice Doctoral Course, specializing in lacquer art, making him the only one in Vietnam with such expertise. Triệu Khắc Tiến studied at Japan's top fine arts university, Tokyo Geidai, with the goal of learning methods to standardize techniques - to bring durability and expand the boundless scope of lacquer materials in Vietnam. He is researching art, continuously creating and exploring new approaches to lacquer painting, while disseminating this knowledge to his students at the Vietnam University of Fine Arts.

The exhibition "Art is long, time is fleeting" introduces a collection of artworks by Triệu Khắc Tiến in recent years. Viewers can observe various aspects and approaches in lacquer through his paintings.

In paintings such as "The Sound of Silence" and "Seasonal Interim," Mr. Tiến explores abstract style in lacquer, instead of relying on elements of reality seen in his prior works. This approach allows the artist more freedom in creation, optimizing the strengths of Vietnamese lacquer material and offering viewers more novel perspectives. The painting "Fairytale Night" presents a surreal impression while still highlighting the depth and magnificence of local lacquer paint such as Red Iron Oxide, Gold, and Black lacquer. Traditionally, lacquer paintings are adorned with warm, deep, and profound hues. In contrast, in paintings by artists like Triệu Khắc Tiến and Vũ Văn Tịch, the colors can be vibrant or subdued depending on the creative decision of the artists.

"The Delightful Dance" with its dancing figures creates a rhythm of freedom and a fresh impression of lacquer. The mystery behind "The Delightful Dance" is the result of a non-figurative approach, in which Triệu Khắc Tiến let lacquer guide his brush. This method requires great mastery, one that’s rich in experience and perfected the conceptualization of the craft. The painting applies traditional techniques such as layering gold leaf, thick and thin application of lacquer, and oil blending while combining new techniques like fine silver work, creating multiple ultra-thin layers, roughly sanded, and fusing translucent colors within other hues to achieve the desired texture on lacquer. The free rhythm gives an impression of the flow of joyful life, a space of tranquility, breaking away from the constraints of traditional lacquer.

"Dreamland" and "Youth" also employ an approach similar to "The Delightful Dance" while simultaneously forming a visual effect, shifting viewers’ focus on the dense or negative spaces of the painting. Mr. Tiến utilizes gold infusing techniques, which gently reflect spectrums of light with each hidden layer of gold lacquer. Triệu Khắc Tiến's paintings are created on incredibly lightweight panels, another improvement over traditional lacquer. Each painting in the exhibition carries its own stories, and discoveries, which cannot be expressed with words alone.

Triệu Khắc Tiến, with his ceaseless pursuit of creativity, plays a significant role in the evolution of contemporary artists who are researching and creating on lacquer. The exhibition "Art is Long, time is Fleeting," wishes that these works, with years of dedication, effort, and passion invested, will bring moments of devotion to art lovers.